Afrikaanse varkenspest (AVP): besmettingskans verkleinen

Ernstige virusziekte bij varkens en wilde zwijnen

Afrikaanse varkenspest is een zeer besmettelijke en vrijwel altijd dodelijke virusziekte voor varkens en wilde zwijnen. Het virus tast de bloedvaten aan, veroorzaakt hoge koorts, bloedingen en sterfte binnen enkele dagen.

Het virus is niet gevaarlijk voor mensen of andere diersoorten, maar kan zich razendsnel verspreiden via:

• Direct contact tussen besmette dieren.
• Besmette karkassen of vleesproducten.
• Besmette voertuigen, kleding, schoeisel, gereedschap en voedsel.
• Besmet voer of strooisel.

Het virus kan wekenlang in bloed, mest en vleesproducten overleven; volgens de Wereldorganisatie voor Diergezondheid (WOAH) zelfs maandenlang bij lage temperaturen.

Instanties zoals de NVWA en de Europese Voedselveiligheidsautoriteit (EFSA) benadrukken dat de dreiging altijd aanwezig blijft door de voortdurende circulatie van het virus.

Daarom is het essentieel dat bedrijven hun hygiëneprocedures strikt naleven en aandacht besteden aan alle maatregelen die bijdragen aan bioveilig werken op en rond het erf.

Verspreiding in Europa

Volgens de EFSA komt Afrikaanse varkenspest met enige regelmaat voor in Europese regio’s, bij zowel wilde zwijnen als gehouden varkens.

Om verdere verspreiding te voorkomen, gelden in getroffen landen maatregelen zoals jachtbeperkingen, opruiming van karkassen, transportverboden en zone-indelingen rond besmettingshaarden.

Afrikaanse varkenspest kan zich door de mobiliteit van wilde zwijnen en menselijk handelen relatief snel verplaatsen. Een enkele introductie van het virus kan grote economische gevolgen hebben voor de varkenssector, zoals verplichte ruimingen, handelsbeperkingen en langdurige herstelmaatregelen.

Advies aan publiek en buitenwerkers

Voor bezoekers van bosrijke gebieden, jagers en mensen die in de buitenlucht werken, gelden de volgende adviezen om verspreiding van Afrikaanse varkenspest te voorkomen:

• Vermijd contact met wilde zwijnen.
• Melden van dode of zieke dieren bij het Landelijk meldpunt dierziekten van de NVWA (045 – 546 31 88) of bij de lokale terreinbeheerder.
• Maak laarzen, voertuigen, kleding en gereedschap grondig schoon na activiteiten in risicogebieden.
• Neem geen vlees- of dierlijke producten mee uit gebieden waar AVP voorkomt, om verspreiding via menselijk handelen te voorkomen.

Bioveiligheid in de Varkenshouderij: Maatregelen

De Producenten Organisatie Varkenshouderij (POV) en de NVWA-richtlijnen benadrukken het belang van strikte bioveiligheid om AVP buiten de deur te houden. Dat betekent onder meer:

• Beperk bezoekers op het erf en registreer alle bezoeken.
• Gebruik aparte bedrijfskleding en schoeisel die op het erf blijft.
• Gebruik alleen voer en strooisel van betrouwbare herkomst.
• Voer geen keukenafval of restproducten aan varkens.

Aanbevolen PBM voor risicowerkzaamheden

Bij het uitvoeren van risicovolle werkzaamheden zoals reiniging, ontsmetting, of ruiming van stallen is het essentieel om besmetting via kleding en oppervlakken te voorkomen. De onderstaande persoonlijke beschermingsmiddelen zijn geschikt om personen te beschermen tegen zowel het virus als schadelijke reinigings- en desinfectiemiddelen.

• Oog- en gelaatsbescherming bij spuitwerkzaamheden.
• Lichaamsbescherming: Vloeistofafstotende of wegwerpoveralls.
• Voetbescherming: Rubberlaarzen met overschoenen.
• Handbescherming: Nitril handschoenen met hoge chemische resistentie.
• Ademhalingsbescherming: Bij reiniging en gebruik van desinfectiemiddelen.

Naast de algemene maatregelen is het dragen van geschikte PBM essentieel bij alle risicovolle werkzaamheden. Gebruik PBM die voldoen aan de NVWA-aanbevelingen voor bescherming tegen vloeistoffen, chemicaliën en besmet materiaal.